Veri Toplama Yöntemleri

Veri analizi çeşitli biçimlerde yapılabilir. Seçtiğiniz veri toplama yöntemi araştırmanızın konusuna bağlıdır.

Anket gibi nicel bir yöntem, “Ne kadar?” sorusuna cevap verirken “Neden?” sorusunu yanıtsız bırakabilir. Bu aşamada da nitel veri toplama yöntemleri devreye girer.

Nitel veri toplamayı anlamak

Nitel veri toplama, ham verileri derinlemesine incelemek için çeşitli faktörleri göz önünde bulundurur. Nitel yöntemler, yanıtları saymak veya sayısal verileri kaydetmek yerine; bu verilerin toplanmasını, analizini ve düzenlenmesini içerir. Bu yöntem, araştırma katılımcılarının düşünce ve duyguları gibi faktörleri değerlendirmeyi amaçlar. Nitel veri toplama yöntemleri, bağlam oluşturmak için olayları kaydetmenin de ötesine geçer.

Bu yöntem ile araştırmacılar şunları yapabilir:

• Çevreyi tarif edebilirler. Gözlemlerin nerede gerçekleştiğini anlatmak, kaydedilen verilere anlam katabilir.
• Araştırmaya katılan kişileri tanımlayabilirler. Araştırma, özellike demografik özellikler veya diğer faktörlerin bir sonucu olarak belirli bir grup insanla sınırlıysa, kişilerin tanımlanması sonuçları daha detaylı hale getirebilir.
• Araştırmanın içeriğini açıklayabilirler. Bazen araştırmaya dahil olan bazı faaliyetler ile mesajların nasıl iletildiği ve alındığı gibi faktörler, araştırma hakkındaki gerçekleri aydınlatabilir.
• Araştırma katılımcıları ile etkileşim kurabilirler. Katılımcılar ve araştırma personeli arasındaki etkileşimler, sonuçlar hakkında değerli bilgiler sağlayabilir.
• Dış etkenlerin farkında varabilirler. Beklenmeyen olaylar araştırma sonuçlarını etkileyebilir. Nitel veri toplama yöntemleri, nicel bir yaklaşımla sonuca ulaşmanın neredeyse imkansız olduğu durumlarda araştırmacıların bu olayları tanımlamasına ve böylece sonuca ulaşmasına olanak sağlar.

Nitel araştırma yöntemleri 

Yaygın olarak kullanılan 3 nitel veri toplama yöntemi bulunur: etnografik, teorik ve görüngüsel.

Etnografi, insan toplumları ve kültürlerinin incelendiği antropolojiden gelir. Etnografi, insanların hayatlarını nasıl yaşadıklarını anlamaya çalışır. Bu yöntem sayesinde araştırmacılar, geleneksel araştırmacılarının kullandığı sorulardan uzaklaşır ve bunlar yerine katılımcıları dolaylı bir şekilde gözlemler. Bu yöntem, davranışları araştırmacıların bakış açısından değil, bir öznenin bakış açısından ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. 

Etnografi, bir katılımcının arzuları, kararları veya davranışlarının nedenlerini ifade edemeyeceği durumlarda boşlukları doldurmaya yardımcı olur. Araştırmacılar katılımcının neden böyle davrandığını sormak yerine bu arzuların, kararların veya davranışların arkasındaki nedeni anlamak için bu araştırma türünü kullanırlar.

Teorik araştırma, sosyolojik araştırma yapanların nitel bir araştırmayı varsayımlardan ziyade gerçeğe dayandırmaya çalışması ile ortaya çıkmıştır. Bu yöntemden önce nitel veri analizleri, herhangi bir nicel veri olmadan yapılıyordu, bu nedenle toplama ve analiz sürecinden kopuktu. 

Teorik araştırma şu yöntemleri kullanır:

• Katılımcı gözlemi. Araştırmacılar, katılımcıların günlük yaşamını yakından inceler. Bunun diğer adı “alan çalışması”dır.
• Röportajlar. Resmi olmayan sohbetlerden, önceden belirlenmiş bir akışı olan görüşmelere kadar değişiklik gösterebilir.
• Belge ve eser koleksiyonu. Teorik araştırma genellikle gözlem ve görüşmelerden çok daha fazlasıdır. Araştırmacılar, grubun kullandığı materyallere bakarak bir grup insan hakkında bilgi edinebilir. Örneğin, yerel bir topluluğun yasaları, bu topluluğun görüşlerine ışık tutabilir ve duygularını daha iyi anlamaya yardımcı olabilir.

Bazı durumlarda, bir kişinin gerçek kişiliği yalnızca test edildiği zaman ortaya çıkar. Bu nedenle fenomenoloji, insanların belirli olay veya benzersiz karşılaşmaları nasıl deneyimlediğini açıklar. Bu yöntem, alışılmamış olaylara verilen tepkileri ölçer.

Doğal bir afet yaşayan bireylerin deneyimlerini incelemeyi fenomenolojiye örnek olarak verebiliriz. Böyle bir olaydan elde edilen verileri analiz etmek için, araştırmacının verilere aşina olması, analiz edeceği konuyu zaman dilimine ve diğer faktörlere göre araştırması ve verileri gruplandırması gerekmektedir.

Bu görevleri tamamlamak, araştırma yapan kişinin doğal afetin insanları nasıl etkilediğini anlaması açısından ona bir bakış açısı kazandırır. Anlama, odaklanma ve düzenleme, araştırmacıların kalıpları belirlemesine, bağlantılar kurmasına, verileri yorumlamasına ve bulduklarını açıklamasına yardımcı olur.

Nitel veri toplama yöntemlerinin her biri, basit bir veri analizinde gizlenebilecek faktörlere ışık tutar. Nitel veriler, ham sayılara bağlam ve gerçeklik eklemenin bir yolunu sunar. Genellikle araştırmacılar, nicel verilerin yanı sıra nitel veri toplama yöntemlerinin kullanıldığı hibrit bir araştırma yöntemi kullanır.

Pazarlamacılar, bilim insanları, akademisyenler ve diğer kişiler, önceden belirlenmiş bir hipotez ile çalışmaya başlayabilir. Ancak araştırmaları genellikle verilerin toplanması ile başlar.

Başlangıçta, toplanan veriler yapılandırılmamıştır. Çeşitli bilgiler ve rakamlar bağlam içerebilir veya içermeyebilir. Araştırmacının işi ise bu verilere anlam kazandırmaktır ve veri toplama yönteminin seçimi de bu konuda araştırmacıya destek sağlar.

Değerleri belirlemek üzere verileri kullanma

Araştırma amacıyla bilgi toplamanın en yaygın yöntemlerinden biri nicel veri toplamadır. Nicel analiz, sayısal bir sonucun değerlendirilmesi ile ilgilidir. Eğilim, tercih ve görüşlere ışık tutan anketler en klasik örneklerden biridir.

Nicel veri toplama yöntemleri basit olmaları nedeniyle oldukça popülerdir. Araştırmacılar bu yöntemleri kullanarak, bilgi ve rakamlar toplamak adına sorular sorar. Nicel veriler ölçülebilir ve sayısal bir biçimde ifade edilir.

Araştırmanın birçok yönü gibi bu da basit bir kavram gibi görünse de, yürütülen araştırmaya bağlı olarak nicel veri toplamaya yönelik farklı yaklaşımlar bulunmaktadır.

Farklı nicel araştırma yaklaşımları 

Araştırmacılar, dört farklı temel nicel araştırma tasarımı kullanır: tanımlayıcı, ilişkisel, deneysel ve yarı deneysel.

Tanımlayıcı araştırma; gözlemsel veri toplama yöntemini kullanarak mevcut durumu açıklar. Çoğu zaman araştırmacı bir hipotez olmadan başlar ve çalışmaya verilerin yön vermesine izin verir.

Nicel tanımlayıcı araştırmaya basit bir örnek olarak test puanlarının toplanması ve tablo haline getirilmesi verilebilir. Tanımlayıcı araştırma, genelde sonuçları göstermek için çizelge ve tablo kullanır.

Tanımlayıcı bir yaklaşım genelde nicel olmakla birlikte nitel de olabilir. Tanımlayıcı veri toplama “X nedir?” gibi sorular sorar.

İlişkisel araştırma; farklı olaylar arasındaki ilişkileri gösteren verileri toplamaya çalışır. Pozitif bir ilişki, iki değişkenin aynı anda azaldığı veya arttığı bir ilişkidir. Negatif ilişki ise bir değişkendeki artışın diğerinde azalması anlamına gelir.

İki değişken arasındaki ilişkinin önemsiz olduğu, sıfır ilişki sonucu da vardır. İlişki, tarihsel ilişkilere dayalı tahminlerde bulunmaya ve bir çalışmanın geçerliliğini ve güvenirliğini belirlemeye yardımcı olur.

Kişinin boyu ile kilosu arasındaki ilişki, ilişkisel verilere örnek olarak sayılabilir. Kişinin boyu ne kadar uzunsa genellikle buna ilişkili olarak kilolu olur. Bu pozitif bir ilişkidir.

Deneysel araştırma, “gerçek deney” olarak bilinir ve değişkenler arasındaki neden-sonuç ilişkisini belirlemek üzere bilimsel yöntem kullanır. Bu yöntem, ilgilenilen durumu potansiyel olarak etkileyebilecek tüm önemli faktörleri kontrol eder. Araştırmacılar deneysel yöntemi kullanarak bir deneydeki katılımcıları rastgele bir şekilde kontrol veya tedavi gruplarına atar.

Yarı deneysel araştırma ise “nedensel karşılaştırmalı” olarak bilinir ve deneysel araştırmaya benzer. İlgili tüm faktörleri kontrol etmek çoğu zaman imkansız veya pratik olmadığı için, yarı deneysel yöntemler bazı faktörleri kontrol etmez, ancak bir sebep-sonuç ilişkisi kurmak için bilimsel yöntemi takip eder.

Bu tür araştırmaların her ikisinde de bağımsız değişkenler manipüle edilir. Deneysel veri toplama yöntemleri rastgele atama ve örneklemeyi kullanırken, yarı deneysel yöntemler atama veya örneklemeyi veya her ikisini birden rastgele yapmaz.

Deneysel yöntemler dahili ve harici geçerliliği olan, yani çalışmanın yürütüldüğü veya yapılandırıldığı iyi (dahili geçerlilik) ve bulguların gerçek dünyada uygulanabilir olduğu (harici geçerlilik) sonuçlar üretmesi ile bilinir. Öte yandan yarı deneysel yöntemler, sorgulanabilir dahili geçerliliğe sahip sonuçlar sunar.

Nicel yöntemlerin uygulanması

Araştırmacıların deney yapmaksızın farklı türde nicel veri toplamalarının birkaç farklı yolu bulunmaktadır.

Nicel anketler ile araştırmacılar, olası yanıtlar listesi ile birlikte kapalı uçlu sorular sorar. Yanıt veren kişiler cevaplarını listeden seçtikleri için bu yöntem onlara göre daha kolaydır. Bu yöntem genellikle, büyük ölçekli çalışmalar için ideal bir çözüm sunar. Nitel anketlerle ilişkilendirilen açık uçlu sorular araştırmanın bir sonuca ulaşmasını zorlaştırabilir.

Sorular ve cevaplar önceden belli olduğu için, araştırmacılar ortaya çıkan sonuçları genelleme yapmak üzere kullanabilir. Ancak kapalı uçlu sorular kısıtlayıcı olabilir ve cevap veren kişi seçeneklerde işaretleyecek bir cevap bulamayabilir.

Nicel görüşmeler genellikle yüz yüze, telefonda veya internet üzerinden yapılır. Bu yöntem, araştırmacıların yalnızca bilgi toplamasına değil, aynı zamanda soruların kitleye özel uyarlanmasına da olanak tanır.

Çoğu araştırma yöntemi veri toplamayı içerdiği için anketler,  doğrudan gözlem ve odak grupları dahil doğrudan veya birincil veri toplama gibi çeşitli yöntemler bulunmaktadır.

Birincil veri toplama, en yetkili ve özgün veri toplama yöntemi olarak kabul edilirken, ikincil veri toplama yöntemlerinin katkı sağlayabileceği birkaç durum bulunur.

​​

İkincil veri toplamayı anlamak

İkincil veri toplama nedir ve bir araştırmacı birincil verilere ek olarak neden bunu kullanır? İkincil verileri ikinci el veriler olarak düşünebilirsiniz. Yani önünüzdeki veri başka birinin araştırması veya başka birinin veri bankası olabilir.

İkinci el veriler, bir araştırma projesine dair öngörü kazandırabilir ve ikincil verileri kullanmak, birincil verileri toplamaktan daha verimli ve daha ucuzdur. Peki başka birinin araştırması sizin bağımsız çalışmanıza nasıl bir katkı sağlayabilir? Bu soruyu yanıtlamak için, günümüzde birçok araştırmanın nasıl başlatıldığını anlamak gerekmektedir.

İstatiksel araştırmalarda hükümetin rolü  

Çeşitli nedenlerden dolayı, birçok devlet kurumu ve çeşitli kurumlar insanlar hakkında demografik ve çeşitli bilgiler toplar. Hükümetler bazen diğer faaliyetlerin bir parçası olarak çeşitli yollarla veri toplar. Sayımlar, diğer araştırmalarda ikincil veri toplama yöntemi olarak kullanılabilecek, hükümet tarafından toplanmış birincil bir veri örneğidir.

Bazı sivil toplum kuruluşları ve devlet kurumları, diğer araştırmacılara veri sağlama konusunda uzmanlaşmıştır.

Herkese açık kaynaklardan yapılan araştırmalar genellikle ücretsizdir.

Jotform’un araştırma sürecinizi kolaylaştırmak üzere tasarlanmış ücretsiz online form ve anketleri ile birincil ve ikincil verileri online toplayın.

Diğer ikincil veri kaynakları 

Hükümetler faydalı bilgi kaynakları olabilir ancak ikincil verilerin tek tedarikçisi de değildir. Ticari kaynakları bankalar, halka açık şirketler ve diğerleri gibi araştırma ve ticaret birlikleri oluşturur.

Eğitim kurumları da güvenilir ikincil veri kaynaklarıdır. Birçok üniversitede, verileri eğitim amaçlı kullanan araştırma kolları bulunur. Bu veriler genellikle başkalarına yardımcı olabilir. 

İkincil verilerin değeri 

İkincil veriler, birincil verilerden daha ucuzdur, bu nedenle bu verilerin kullanılmasında maliyet büyük rol oynar. İhtiyacınız olan bilgi zaten mevcut ise, sıfırdan bu bilgiyi bulmak yerine hali hazırda var olanı kullanmak daha mantıklıdır.

Bazı araştırmalar için ise birincil veriler gereksizdir. Öncelikle araştırma sorularınızın daha önce cevaplanıp cevaplanmadığını belirlemelisiniz. Soracağınız sorular zaten önceden sorulmuş ise, buna harcayacağınız veri toplama bütçesini araştırmanızı genişletmek için kullanabilirsiniz. 

Birincil verileri toplamanın maliyeti göz önünde bulundurulabilir. İkincil verileri kullanmak hem daha ucuz hem de zamandan tasarruf etmenizi sağlar. Araştırmalarda zaman oldukça değerli olduğu gibi bunu sonuçların incelenmesine ayırmak da önemlidir.

Sonuç olarak, ikincil verilerin kullanılması zaman ve paradan tasarruf etmenizi sağlar, bu da konunun daha derinlemesine incelenmesini kolaylaştırır. Birincil araştırma ve ikincil veriler birlikte kullanıldığında, araştırmacılar konuları daha iyi anlayarak sonuçları daha verimli bir şekilde hazırlayabilir.

1. Röportajlar 

Veri analizi konusunda bilgisi olmayan birisine en iyi bilgi nasıl toplanır diye sorduğunuzda, röportaj cevabını alma ihtimaliniz oldukça yüksektir. 

Hemen hemen herkes bir soru listesi oluşturabilir, ancak verimli röportajların en önemli kısmı ne sorulacağını bilmektir. Tüm birincil veri toplama yöntemleri arasında maliyeti en yüksek olan yüz yüze görüşme olacağı için röportajlardaki verimlilik çok önemlidir.

Röportajların maliyetini telefon veya internet üzerinden görüşerek azaltabilirsiniz. Ancak bazen yüz yüze bir görüşme çok daha verimli olabilir. 

Röportajlarda ayrıca açık uçlu sorulara da izin verilir. Anket gibi diğer birincil veri toplama yöntemleriyle karşılaştırıldığında röportajlar daha fazla özelleştirilebilir.

2. Gözlem

Gözlem, soru sormadan bilgi toplamayı içerir. Bu yöntem, araştırmacı veya gözlemcinin kişisel düşüncelerini yansıttığı için daha özneldir. Ancak bazı durumlarda, önyargı riski minimumdur. 

Örneğin, yapılan araştırma belirli bir zaman sürecinde bir restoranda bulunan insan sayısını içeriyorsa, gözlemci yanlış saymadığı sürece, sunduğu veriler güvenilir ve tutarlı olmalıdır. Ancak bu restorana 20 yaşında kaç kişi geliyor gibi bir araştırma yapıldığında, gözlemcinin ayrım yapması bazı durumlarda zor olacağı için sorunlar ortaya çıkarabilir.

Genel olarak gözlem, diğer veri toplama teknikleri ile ölçülemeyen bir durumda yardımcı olabilir. Gözlem, video gibi ek kaynaklarla da birleştirilebilir. 

3. Belge ve kayıtlar

Bazen kimseye bir şey sormanıza gerek kalmadan değerli veriler toplayabilirsiniz. Belge ve kayıtlara dayalı araştırmalar mevcut verileri kullanır. Kayıtlar, toplantı tutanakları ve mali kayıtlar bu tür araştırmalara örnek olarak verilebilir.

Tamamlanmış mevcut araştırmaların kullanılması nedeniyle belge ve kayıtları kullanmak verimli ve düşük maliyetli olabilir. Ancak araştırmacının sonuçlar üzerindeki kontrolü azdır, bu nedenle belge ve kayıtlar eksik bir veri kaynağı olabilir. 

4. Odak gruplar

Odak grup; röportaj, anket ve gözlemin bir birleşimidir. Bu veri toplama yönteminde ortak noktaları olan birkaç kişi ele alınır. Odak grubun amacı bireysel veri toplama işine ortak bir öğe eklemektir. 

Odak grup çalışması, katılımcılardan bir sunum izlemelerini isteyebilir, ardından anket veya röportaj yaparak içeriği tartışabilir. 

Odak gruplarda genellikle “Sunum hakkında ne hissettiniz” veya “Ürünle ilgili en çok neyi beğendiniz?” gibi açık uçlu sorular kullanılır. Odak grubunun moderatörü, gruba deneyim ile ilgili geriye dönük sorular sorabilir.

Açık uçlu sorular, dışarıdan müdahaleyi ortadan kaldırarak araştırmayı belirli bir duruma getirir.

5. Sözlü tarih

Sözlü tarih kulağa ilk olarak röportaj gibi gelebilir. Her iki veri toplama yönteminde de sorular sorulur. Ancak sözlü tarih aracılığı ile, olaylara dahil olan kişilerin görüşlerine ve kişisel deneyimlerine dayalı, yani daha kesin sonuçlara ulaşılır. 

Röportaj ve anketlerin aksine, sözlü tarihte tek bir olgu vardır. Örneğin, bir araştırmacı bir olayın topluluk üzerindeki etkisini incelemekte ilgilenebilir. Sözlü bir tarih, tam olarak ne olduğuna ışık tutabilir. Çeşitli teknikleri kullanan bütüncül bir değerlendirme yaklaşımıdır. 

Röportajda olduğu gibi, araştırmacılar kafa karıştırıcı bir değişken olabilir. Karıştırıcı değişken, olaya yanlı bakış açısı ile yaklaşan ve olaylar arasındaki ilişkiyi yanlış şekillendirerek sonuçlarınızı çarptırabilecek istenmeyen bir değişkendir.

Cinayet oranları ile dondurma satışları arasındaki ilişki klasik bir örnektir. Her iki rakam da zaman zaman birlikte yükselir. Bilimsellikten uzak bir sonuç olarak ne kadar çok insan dondurma alırsa, cinayetin o kadar yüksek olduğu sayılabilir.

Ancak bununla birlikte, ek bir değişkenin bu oluşumların her ikisini de etkilediği üçüncü bir olasılık bulunmaktadır. Dondurma ve cinayet durumunda bir diğer değişken de hava durumudur. Sıcak hava, hem cinayet oranları hem de dondurma satışları için kafa karıştırıcı bir değişkendir. 

6. Anket

Anketler, kapalı uçlu yanıtları olan sorular sormak üzere kullanılabilir.

Anketlerden toplanan verileri farklı şekillerde analiz edebilirsiniz. Analizi hızlandırmak için verilere sayısal değerler atayabilirsiniz. Bu, büyük bir topluluktan büyük miktarda veri topluyorsanız yararlı olabilir. 

Anketlerin anlamlı olması için dikkatli bir şekilde planlanması gerekir. Bir araştırmacının, kişiden aldığı yanıtlara tepki gösterebildiği bir röportajdan farklı olarak kötü tasarlanmış bir anket, çalışmaya hiçbir katkı sağlamaz. Anketler genellikle görüşmelerden daha az maliyetli olsa da, doğru bir şekilde yapılmadıkları sürece bir katkıları olmaz.

Anketler röportaj şeklinde yapılabilir ancak çoğu durumda form kullanarak anket yapmak daha mantıklıdır.

Online formlar, anket kullanımına modern ve etkili bir yol sunar. Yazılı anketlerden farklı olarak online formlarda sorulan sorular, koşullu mantık form özelliği ile kişinin verdiği yanıtlara bağlı olarak değişebilir. Örneğin, formlarınızı Jotform’da oluşturmanız durumunda, bir kullanıcı alerjilerle ilgili bir soruya hayır cevabını verdiğinde, alerjilerle ilgili diğer sorular bu kullanıcıya gösterilmez. Kullanıcı, alerji soruları yerine otomatik olarak farklı bir konudaki sorulara atlar. 

Modern form oluşturma işlemi ayrıca mobil veri toplama açısından da oldukça önemlidir. Bu formlar mobil cihazlarda kolayca görüntülenebilir ve doldurulabilir. Avrupa Birliği sınırlarında elektronik olarak veri toplama işlemi sırasında kullanıcılarda Avrupa Birliği’nin Genel Veri Koruma Yönetmeliği (GDPR) açısından endişe oluşabilir. Yürürlüğe yeni giren bu düzenleme, AB sakinleri ve vatandaşlarına mahremiyet koruması sağlar ve aykırı davranışlar para cezaları ile sonuçlanabilir. Formlarınızın GDPR uyumlu olduğundan emin olmak istiyorsanız, ihtiyacınız olan tüm bilgileri Jotform’da bulabilirsiniz.

İşletmenizin önemli bir topluluğa hizmet ettiğini hayal edin. Çok büyük bir müşteri listeniz olabilir (ki çoğu işletme buna asla hayır demez) ya da büyük bir şehrin sakinleri hakkında fikir edinmeye çalışıyor olabilirsiniz. Çoğu durumda, bu kişilerin her birine tek tek ulaşmaya çalışmak pek de pratik olmayacaktır.

Örnekleme, popülasyon üzerinde doğru yansıma sağlayan bir grubun alt kümesini belirleme sürecidir. Popülasyonlar genellikle çeşitli olduğu için süreç zorlu olabilir. Ancak, topluluğun küçük bir alt kümesinin tüm topluluğu doğru bir şekilde temsil etmesini sağlayan bazı istatiksel yöntemler vardır.

Genel olarak kabul görmüş beş farklı örnekleme yöntemi bulunur. Aşağıda bu yöntemlere, her birinin artı ve eksileri ile araştırmanızda nasıl işe yarayabilecekleri konusuna genel bir bakış açısıyla yaklaşacağız.

Rastgele örnekleme

Adından da anlaşılacağı gibi rastgele örnekleme, tıpkı bir şapkadan isim seçmek gibi herhangi bir düzen olmaksızın kişiler seçmeyi içerir. Rastgelelik her ne kadar bilimsel görünmese de, bu yöntem araştırmalara değer katabilir ve bir araştırmanın geçerliliğini etkileyebilecek unsurları ortadan kaldırdığı için de tercih sebebi olabilir.

Rastgelelik planlama gerektirir. Örneğin, bir Cumartesi günü öğleden sonra Manhattan Times Meydanı’nda yürüyen insanları rastgele seçtiğinizde, araştırmacı kişi istemeden birçok turisti de seçecektir. Bu yöntem, özellikle hafta sonları bölgeden sık sık kaçan New York sakinlerini test etmek için ideal bir yol değildir.

Bilgisayar tarafından oluşturulan listeler, rastgeleliğin elde edilmesinde yardımcı olabilir.

Sistematik örnekleme

Rastgele örneklemeden çok daha kolay olan sistematik örnekleme, düzenlilik yaratmak için bir dizi kuralı takip eder. Örneğin, her 10 müşteriden biriyle röportaj yapmak sistematik bir örneklemedir. Sayma sistemini takip ettiğiniz sürece, süreçte bir düzen oluşur.

Sistematik örnekleme, rastgeleliğin bazı faydalarını içerisinde barındırır ancak örneğin araştırmacının sayım sistemine bağlı olarak yanlış veriler de toplanabilir. Örneğin, bir kişi her 10 müşteriden biriyle röportaj yapıyorsa, röportaj yapılan her 10 kişiden biri aynı yaş aralığında bir kadın olabilir.

Uygun örnekleme 

Bu yöntem, en kolay örnekleme yöntemi ancak aynı zamanda da en az güvenilir olanıdır. Uygun örnekleme, en yakın ve ulaşılması en kolay olandan bilgi toplamayı içerir. Örneğin, diğer ofislere gitmek zaman ve çaba gerektirebileceği için, şirketteki her çalışanı sorgulamak yerine aynı ofiste bulunan çalışanlara soru sorulabilir. Uygun örnekleme, mevcut olan herhangi bir verinin kullanılmasını da içerebilir. 

Bazen katılımcıların çeşitliliği veya kriterlerin öneminin daha az olabileceği durumlarda, birincil verileri elde etmek açısından uygun örnekleme kullanımı etkili olabilir.

Kümelenmiş örnekleme

Kümelenmiş örnekleme, araştırmacı bireyler yerine popülasyonun alt gruplarını kullanır. Belirli bir olgunun ülke çapındaki etkisiyle ilgili bir çalışmada örneğin belediyeler gibi kümeler önceden tanımlanır.

Kümelenmiş örnekleme kendi içerisinde de farklı kollara ayrılır. Tek aşamalı küme örneklemesinde bir kümedeki tüm bireyler örneğe dahil edilirken, iki aşamalı küme örneklemesinde küme içerisindeki bireylerden rastgele kişiler seçilir.

Kümelenmiş örneklemenin en büyük yararı, bazı çalışmaların zaten yapılmış olmasıdır yani bir grup zaten tanımlanmıştır. Bu nedenle diğer yöntemlere göre daha verimli olabilir. Ancak kümeler, popülasyonu bir bütün olarak doğru bir şekilde temsil etmiyorsa, çalışmada yanlış sonuçlara neden olabilir.

Katmanlı örnekleme 

Alt grupları kullanan bir diğer yöntem ise katmanlı örneklemedir. Bu yöntem, bir popülasyonu benzer özellikleri paylaşan alt gruplara böler.

Örneğin, bir araştırma katılımcıları cinsiyete veya yaşa göre ayırabilir. Cinsiyet ve yaş gibi özellikler belirlenmesi kolay olduğundan özellikle veriler katılımcılar tarafından sağlandıysa, yanılma riski düşüktür.

Katmanlı ve kümelenmiş örnekleme ilk bakışta birbirine benziyor olabilir. Ancak aralarında kritik bir fark bulunuyor: Katmanlı örneklemede, bireyler her gruptan (veya tabakalardan) rastgele seçilirken küme örneklemesinde ise yalnızca belirli kümeler kullanılır.

İşletmelerin müşteri bilgilerini toplamak ve analiz etmek üzere kullanabilecekleri birçok yöntem bulunmaktadır.

Pazar araştırması ile daha fazla müşteri kazanmanın anahtarı, veri toplama işini potansiyel müşteri kazanımına dönüştürmektir. İdeal sonuç, yalnızca daha fazla potansiyel müşteri yaratmak değil, aynı zamanda artan satışlara dönüşme ihtimali olan fırsatları tanımaktır.

Müşteri kazanımı sürecini anlama

Müşteri adayları, bir şirket için en önemli satış kaynaklarından biridir. İşletmeler arası etkinlik söz konusu olduğunda ise satış sorumlusu, bir müşteriyi şirketin devamlı müşterisi haline getirme potansiyeline sahip bir kişi veya kuruluş olarak görev alır. Geniş bir kitleye hitap eden ve bilinirliği yüksek olan işletmeler için müşteri adayları, genel olarak bir topluluk üyelerinin çoğunluğunu temsil eder. Hedef kitlesine ulaşmak için genellikle çok daha az zaman ve çaba harcayan şirketlerde (Walmart, McDonald’s gibi) durum böyledir.

Müşteri adayları, veri toplama gibi çeşitli yöntemlerle tanımlanır. Gittikçe daha fazla kişi ve işletmenin hemen hemen her olası ürün ve hizmet için alışveriş yapmak üzere interneti kullandığı günümüzde online potansiyel müşteri yaratma kaynakları da oldukça popüler ve etkili hale gelmiştir. Tüm Amerikalıların neredeyse %90’ı internet kullanırken, interneti günlük yaşamında kullanmayanlar kitleyi ise ileri yaş grubu kişiler oluşturmaktadır.

Müşteri kazanmak üzere online etkileşimlerden yararlanma

İşletmeler, online ortamdaki insanların büyük bir çoğunluğuna nasıl başarılı bir şekilde ulaşır? İnsanlarla etkileşimi potansiyel müşterilere dönüştürmenin en etkili yollarından biri formları kullanmaktır. Formlar, işletmelerin potansiyel müşterilerden isim, e-posta adresi, sektör ve daha fazlası gibi kritik verileri toplamasına destek olur.

Bir formun bu tür bilgileri nasıl toplaybileceğini anlamak kolay olsa da, asıl önemli olan potansiyel müşterilerle etkileşim kurmak ve bu müşterilerden ihtiyacınız olan bilgileri almaktır. Etkili yöntemlerden biri de, potansiyel müşterilere bilgileri karşılığında değerli bir şey sunmaktır.

Üye olanlara indirim kodu, ücretsiz indirilebilir bir kontrol listesi, e-kitap gibi seçenekler sunarak onları teşvik edebilirsiniz. Bu şekilde, potansiyel müşterilerinizin markanızla olumlu bir etkileşim ve ilişki kurmasına olanak sağlarsınız.

Potansiyeli yakalamak için geçişli içerik

Geçişli içerik kullanarak istediğiniz bilgileri toplayabilirsiniz. Geçişli bir içerik, müşterinin sunduğunuz malzemelere, indirim kodlarına ve diğer seçeneklere erişmek için karşılık olarak size iletişim bilgilerini sağlamasının gerekmesi durumudur. Geçişli bir içerik olmadan içeriğiniz görüntülense de kullanıcı ürünlerinizin faydaları hakkında hiçbir bilgi sahibi olmadan devam edebilir.

Müşteri kazanma sürecini kontrol etme

İndirilebilir içerikler için form kullanmak, yüksek kaliteli potansiyel müşteri toplamak için etkilli bir yöntemdir ancak yanlış bilgi alma riski bulunur.

Örneğin, ürün ve hizmet alışverişinin ilk aşamalarındaki bir müşterinin, spam nedeniyle e-posta adresini kullanma olasılığı düşük olabilir. Bu durum, kişilerin bu tür yerlere üye olmak için ayrı e-posta hesapları oluşturmasına veya yanlış e-posta adresi girmesine neden olabilir.

Potansiyel müşteri oluşturma kampanyanızda yanlış bilgilerle mücadele etmenin birkaç yolu bulunmaktadır. CAPTCHA sistemini kullanarak e-posta adreslerinin geçerli olduğunu doğrulayabilirsiniz.

Bir diğer yöntem ise aynı IP adresinden kullanıcılara sunulan indirme sayısını kısıtlayan bir İnternet Protokolü (IP) sınırlamasının kullanılmasıdır. İşletmeler indirme işlemlerine bir sayı sınırı koyabilir ve bu sayıya ulaştıktan sonra sistem erişimi devre dışı bırakır.

Müşteri kazanımında kullanılabilecek diğer araçlar

İşletmeler, potansiyel müşteri verilerini toplamak için geçişli içerikleri kullanmanın yanı sıra sosyal medya ve Arama Motoru Optimizasyonu (SEO) seçeneğini de kullanabilir. Sosyal medya, markanızı oluşturmanıza ve mevcut ile potansiyel müşterilerle bağlantı ve etkileşim halinde olmanıza yardımcı olur. Web sitenizi düzenlemek, markanızı çok daha fazla kişiye sunmanıza yardımcı olabilir.

Form, sosyal medya, SEO veya tüm bu yöntemlerin kombinasyonu seçeneklerinden hangisini kullanırsanız kullanın, her şey işinize ve potansiyel müşterilerinize göre uyarlanmış bir müşteri kazanma stratejisi ile başlar.

Likert ölçeği ile veri toplama

Veri toplama ve araştırmaya aşina olmayanlar dahi mutlaka Likert ölçeğini kullanmışlardır. Likert ölçeğinde, kişilere bir dizi soru veya madde verilir ve bunlara örneğin katılmıyorum veya kesinlikle katılıyorum gibi birden altıya kadar aralıklı bir cevap verilecek şekilde bir ölçek kullanarak yanıt vermeleri istenir.

Anket yapıyorsanız, Lİkert ölçekli verileri nasıl analiz etmeniz gerektiğini bilmeniz gerekir.

Likert ölçeği; ürün, hizmetler ve daha fazlasıyla ilgili müşteri görüşlerini ölçmek isteyen işletmelere yardımcı olacak şekilde davranışları ölçer. Bu ölçekler genellikle beş ila yedi nokta içerir ve doğrusal bir model izler.

Jotform, Likert ölçeklerini anketlere ve soru formlarına eklemeyi kolaylaştırır.

Bilgilendirilmiş onam nedir?

Onay almak, online veri toplama sürecinde oldukça önemlidir. Jotform’un onay formu şablonları, kullanıcıların çeşitli durumlarda kullanmak üzere özel izin formları oluşturmasına olanak tanır. Bunlar arasında fotoğraf izinleri, ebeveyn izni, taburcu belgesi ve diğer formlar sayılabilir.

Özellikle sağlık çalışanlarının veri toplamadan önce bilgilendirilmiş onam alması gerekir. Bilgilendirilmiş onamın geçerli olması için genellikle dört maddenin mevcut olması gerekir:

• Karar verme yetkinliği. Yetkinlik, mahkeme tarafından belirlenen yasal bir terimdir. Bir kişinin karar verme kapasitesi kesin değildir. Bazı kararlar kişinin yeteneği dahilinde olabilirken, diğerleri yeteneklerinin dışında kalabilir. Yetişkinlerin bilgilendirilmiş onam kararları verme kapasitesine sahip olduğu varsayılır.
• Olası yarar ve risklerin sağlık çalışanı tarafından belirtilmesi. Bu, bilgilendirilmiş onam kavramının “bilgilendirilmiş” kısmıdır ve kişinin onamını istemeden önce birini tam olarak bilgilendirme yükümlülüğü vardır. Bir prosedürün, ilacın vb. tüm potansiyel risklerini, yararlarını ve yan etkilerin veya diğer olumsuz reaksiyonların olasılığını açıklamak anlamına gelir.
• Onam veren kişi bilgileri anlamalıdır. Bu madde, dil engellerini veya anlamayı engelleyebilecek diğer faktörleri ortadan kaldırmayı içerir.
• Onam gönüllü olarak verilmelidir. Bu, onamın zorla veya zorlama yoluyla değil, kişinin özgür iradesiyle verildiği anlamına gelir. Onamın gönüllü olup olmadığını etkileyen faktörler arasında sosyoekonomik durum gibi ince unsurlar veya tehdit, zorlama gibi unsurlar bulunur.

Bu unsurların her biri bir online onam formunun parçası olabilir. Ayrıntılı açıklamalar ve sorular, bir maddenin eksik olup olmadığını belirleyebilir.

Bilgilendirilmiş onam neden önemlidir?

Bilgilendirilmiş onam olmadan verileriniz geçersiz sayılır. Bilinmeyen katılımcılardan elde edilen sonuçlar daha az değere sahiptir ve çoğu zaman kullanılamaz. Jotform ile bir araştırmacı, işletme sahibi veya sağlık hizmeti sağlayıcısı olarak işinizi kolaylaştırarak, onamınızı düzgün bir şekilde belgelediğinizden emin olabilirsiniz.

Anket geri bildirimi formları 

Araştırmacıların bir başka ilgi alanı ise, bir anket veya araştırma yöntemiyle ilgili geri bildirim toplamadır. Geri bildirim formunda yer alan ek sorular ilgili çalışmaya ışık tutabilir. Örneğin, kişiler bir anketteki soruları anlamıyorsa, daha sonra verdikleri geri bildirimler araştırmacının kötü sonuçların nedenini anlamasına yardımcı olabilir. Geri bildirimler bir işletmedeki süreç iyileştirmelerine de yardımcı olabilir.

Jotform ile şirketler müşterilerinden kolayca geri bildirim toplayabilir. Bireysel işletmeler belirli geri bildirim sorularını kullanabilirken, en iyi geri bildirimlerden bazıları basit ve müşteri odaklı olup müşteriye bir açıklama sunma fırsatı sağlar.

Geri bildirim, memnuniyeti ölçmek üzere Likert ölçeği gibi veri toplamanın diğer bazı öğelerini de kullanılarak yapılabilir.

Bu araç ve formlar sayesinde işletmeler, nitel verileri nicel verilere dönüştürebilir ve bunlardan anlamlı sonuçlar çıkarabilir. Geri bildirim, katılımcının bir çalışmanın sonucundan sonra nasıl hissettiği gibi niteliksel veriler sağlar. Bu duygusal veriler puanlanabilir ve daha sonra bir çalışmanın etkinliğini ölçmek üzere kullanılabilir.

Veriye erişmek 

Jotform’u kullanmanın en büyük faydalarından biri, veri analitiğinden kolayca faydalanabilme yeteneğidir. Jotform’un rapor bölümü, toplanan verileri net bir formatta sunarak gereksiz adımları ortadan kaldırır, aynı zamanda veri analizini daha verimli ve uygun maliyetli bir hale getirir.

Jotform, veri toplama sürecinden bu verileri kolay ve verimli bir şekilde ölçmek ve geri bildirimler ile onamları yönetmek üzere birden fazla yöntem kullanır ve daha iyi araştırma yapma imkanı sağlayan araçlar sunar.

Veriler; müşteriler, süreçler ve çalışanlar hakkında bilgi sağlayabilir. Şirketler önemli bir avantaj elde etmek için ihtiyaç duydukları şeyleri verilerle karşılayabilir.

Bilgi, yeniliği ve inovasyon getirir ve işletmelerin veri toplama ve düzenleme konusunda verimli yollar bulması gerekiyor. Pek çok teknolojik araç gibi, veriler de yalnızca verimli kullanıldığında faydalıdır. Veriler iyileştirme için bir fırsat sağlar.

Doğru zamanda doğru verileri alın

Jotform, müşteri bilgilerini ve diğer verileri toplamanın yanı sıra abonelik ücretleri ve bağışlar için de ödemeleri toplama gibi karmaşık işleri otomatikleştirerek kurumlara ihtiyaç duyduğu verileri toplaması konusunda yardımcı olur.

Jotform’un online Form Oluşturucusu, özelleştirme seçenekleriyle formların düzenini değiştirerek profesyonel görünümlü formlar oluşturmayı kolaylaştırır.

Jotform zaman ve emekten tasarruf etmenizi sağlar. Form şablonları, temalar, widget’lar ve entegrasyonlar sayesinde formlarınıza daha fazla güç katabilir ve daha iyi sonuçlar alabilirsiniz.

Jotform çeşitli sektörlerden formlara hayat verir

Jotform’u kullanmanın birçok yolu vardır, ancak veri toplamak üzere online formları kullanmanın faydaları da oldukça fazladır. Aşağıdaki örnekler, hangi verilerin toplanacağını bilmenin ne kadar önemli olduğunu ve farklı sektörlerin verimli bir şekilde verileri nasıl kullandığını göstermektedir.

Sınıf ortamında veri toplama

Eğitim kurumları, öğrenmeyi daha verimli hale getirmek için çeşitli veri toplama yöntemlerini kullanabilir. Bilgisayarlardan ve gelişmiş analizlerden çok öncesinde, öğretmenler sınav ve test puanlarını sayar ve bir sınıftaki eğilimleri belirlemek ve öğrenme sürecine rehberlik etmeye yardımcı olmak üzere bunları analiz ederdi.

Bu amaçlar sabit kalmakla birlikte öğretmen ve yöneticiler yeni araçlar ile süreci daha da geliştirebilir. Örneğin, devamsızlık kayıtları ve ev ödevi puanları gibi farklı kaynaklardan gelen veriler, daha detaylı ön görüler için fırsat ve ilk bakışta görülemeyecek bağlantıları belirlemeye olanak tanır.

Bu veriler halihazırda eğitim kurumlarına yön vermiştir. Bazı yazılım ve dijital oyunlar gibi öğrenim araçları, öğrencilerin öğrenme durumunu ölçebilecek kapsamlı veriler üretir.

Eğitim verilerinin toplanması yalnızca bilgi toplamanın değil, aynı zamanda öğrencilerin ihtiyaçlarının da önemini gösterir. Etkili veri toplama için öğretmenlerden gelen veri girdileri çok önemlidir.

Yaz kampları form otomasyonundan yararlanır

Yaz kampları eğitim kurumlarıyla hem benzer hem de farklı özellikler barındırır. Veri toplama ihtiyaçlarından bazıları eğiticiyken bazıları değildir.

Kampların, ortama ısınmasını sağlamak amacıyla katılımcıları hızlıca tanımaya başlamak gibi yapmaları gereken birkaç temel görevi vardır. Form oluşturucu bu konuda bilgi toplamayı daha kolay ve hızlı hale getirmeye yardımcı olabilir.

Örneğin spor kampları, kampçıların beceri düzeyleri veya güncel istatistikleri gibi belirli verileri bilmek isteyebilir. Özelleştirilmiş formlar, ihtiyacınız olan bilgileri toplamanıza yardımcı olur.

Kampların ayrıca ödeme formlarına, iletişim bilgi formlarına, onay formlarına ve sağlık formlarına ihtiyaçları olur. Formlar, kamplarının başarılı bir şekilde tamamlanması için gereken tüm bilgilerin alınmasına yardımcı olur.

Formlar, profesyonel fotoğrafçıların portföylerini sunmasına ve müşteri verilerini toplamasına yardımcı olabilir

Birçok işletme sahibi gibi profesyonel fotoğrafçılar da çok sayıda evrak işiyle uğraşır. Jotform, randevu ve sözleşme formları, ödeme toplama ve fotoğraf izin formları gibi formlar sunarak fotoğrafçının işine daha fazla vakit ayırmasına olanak tanır.

Formlar sanat galerilerinin veri toplamasına yardımcı olur

Sanat galerileri de Jotform’un veri toplama özelliklerinden yararlanabilir. Sanat işinin kendine özgü zorlukları vardır. Satış taleplerinin az olmasına karşılık fiyatlar çok yüksektir. Bu da ödemeler, etkinlik kaydı ve geri bildirim gibi veriye dayalı değişkenleri oldukça önemli hale getirir. Müşteriler seçici olduğu için, sanat galerileri genellikle bireysel satış yapmaktan çok ilişkiler geliştirmeye zaman harcar.

Müşteri ilişkileri, beğeniler, satın alınan önceki parçalar, pazarlama gibi veriler, işletmeciye verimli şekilde yardımcı olabilecek diğer verilerle detaylandırılabilir. A müşterisinin fotoğrafçılıktan hoşlandığını önceden biliyorsanız, o müşteriyi fotoğrafçılıkla ilgili materyallere yönlendirdiğinizden emin olmalısınız.

Jotform, sanatçıların sanat işinin bir başka benzersiz dalını yönetmesine de yardımcı olabilir: form yanıtlarını yönetmek. Sanatçılardan doğru bilgi toplamak yalnızca müşteriler için değil, aynı zamanda sezonluk sergiler planlamak ve düzenlemek için de çok önemlidir. Jotform, sanatçıların ve galerilerin işbirliği yapabilmeleri adına bir iletişim ve takip çözümü sunar. Sanatçı ve galeriler oturum açarak hangi bilgilerin gönderildiğini hızlıca görebilir ve Jotform’un ücretsiz PDF Düzenleyicisi ile bilgileri bir PDF’ye aktarabilir.

Jotform ile daha duyarlı bir sağlık hizmeti sunun

Çoğu insan, günümüzde sağlık hizmetlerinde tamamlanması gerekli olan küçük evrak işlerinin farkındadır. Jotform, yeni hasta kabulünü ve diğer form ağırlıklı süreçleri hızlandırmaya yardımcı olur.

Kolayca doldurulabilen formlar ile hastaları önceden bilgilerini yükleyebilecekleri basit bir portala yönlendirebilirsiniz. Bu formlar sadece zaman kazandırmakla kalmaz, aynı zamanda önceki hastalıklar ve olası ilaç yan etkileri gibi potansiyel sorunların önceden belirlenmesine de yardımcı olabilir.